Parma Endorion

Parma Endorion. Essays on Middle-Earth to tytuł darmowego e-booka autorstwa Michaela Martineza. Nie podam konkretnego linku, skąd można go ściągnąć, bo wystarczy wpisać w wyszukiwarkę tytuł książki, aby dotrzeć do takich stron. Warta uwagi jest zwłaszcza strona samego autora, na której pisze o na temat naukowej tolkienistyki. Martinez jest badaczem Tolkiena, poza e-bookiem wydał dwie książki poświęcone tolkienistyce: Understanding Middle-Earth i Visualising Middle-Earth (które nie są już dostępne do darmowego ściągania).

Parma Endorion powstała na bazie esejów o tematyce tolkienowskiej, które początkowo pojawiały się na stronie internetowej autora.  Jest to również jego pierwsza książka o Śródziemiu, i niestety to widać podczas czytania. Poziom książki jest nierówny. Początkowe rozdziały napisane są w dosyć drętwym, encyklopedycznym stylu. Jednak warto je przeczytać, gdyż są świetnym źródłem faktów na temat świata wymyślonego przez angielskiego profesora. Przydadzą się zwłaszcza osobom, które wracają do Śródziemia po długiej przerwie – w jednym miejscu znajdą oni skondensowane informacje o wszystkich ludach Śródziemia i ich dziejach. W późniejszych rozdziałach, szczególnie tym poświęconym orkom, zajęciom elfów w Amanie i życiu leśnych ludzi, styl pisania zmienia się zupełnie. Rozdziały te są napisane nieformalnym językiem, całkowicie różnym od tego stosowanego na początku książki, i zawierają sporo humoru. Przypominają bardziej dowcipne wpisy na forum czy blogu, a co za tym idzie, niezbyt pasują do reszty książki, wydaje się, że trafiły tu tylko dzięki temu, że poruszają tematykę Śródziemia.

Warto sięgnąć po e-booka zwłaszcza dla rozdziału poświęconego Rohirrimom. Wyróżnia się on pozytywnie na tle pozostałych, najbardziej przypominając naukowy esej czy artykuł. Martinez przeciwstawia się w niej opinii, jakoby tolkienowscy Rohirrimowie byli ludem wzorowanym na plemionach Anglów i Sasów, powołując się przy tym na list Tolkiena. Analizując zwyczaje Rohirrimów opisane we Władcy Pierścieni i porównując je z rzeczywistymi, historycznymi ludami Anglosasów, dochodzi do wniosku, że tolkienowskie plemię oparte jest raczej na literackim obrazie ludów Północy i nie zawiera specyficznie anglosaskich elementów, lecz te, które ogólnie były wspólne dla tego kręgu kulturowego. Warto osobiście zapoznać się z artykułem, szczególnie, że Martinez – w chwili powstawania eseju początkujący badacz Tolkiena – odważył się polemizować z samym Tomem Shippeyem. Inny ciekawy, choć dużo krótszy esej, dotyczy ślubnych i weselnych zwyczajów Eldarów. Interesująca jest również wycieczka po cudach Śródziemia, w którą zabiera nas autor, przy okazji starając się wyjaśnić tajemnice, jakie skrywają odwiedzane miejsca. Nie zawsze udaje się dotrzeć do pewnych, niepodważalnych danych, ale same poszukiwania są inspirujące, i choć książka stawia więcej pytań niż udziela odpowiedzi, czas przeznaczony na jej lekturę nie był czasem straconym. Wartościowe jest to, że autor posługuje się cytatami z Historii Śródziemia (HoME) lub też streszcza informacje z niektórych tomów. Jeśli więc, drogi Czytelniku, nie masz dostępu do cyklu HoME, dzięki książce Parma Endorion będziesz mógł poznać chociaż jego fragmenty.

 

Do poczytania!